WYKŁAD | Polski dizajn międzywojenny: między tradycją a awangardą

Ściśle podległe codziennemu życiu dziedziny projektowe postrzegane są przede wszystkim jako użytkowe i cenione są za swą utylitarność oraz powszechność. Dizajn określając otaczającą ikonosferę, definiuje także jej znaczeniowy wymiar: przywołując pożądane idee, ewokując określone nastroje, stosując konkretne znaki czy odwołując się do symboli. Dizajn odgrywa niepoślednią rolę w procesie komunikacji kulturowej: sprzyja identyfikacji, decyduje o kulturowej przynależności, współtworzy poczucie tożsamości indywidualnej, grupowej, narodowej czy politycznej. W tym aspekcie służebna i ściśle pragmatyczna funkcja dizajnu, podległego wymogom celowości, zyskuje wymiar szerszy – uwalnia się i wybija na niepodległość wizualną, kreuje obrazowe narracje, współtworzy opowieści. Przedmioty nie tylko służą, lecz również znaczą; rzeczy przemawiają, budzą asocjacje, generują emocje, wywołują afekty.

Cykl wykładów poświęcony jest narracyjnemu ideowemu potencjałowi polskiego dizajnu oraz jego kulturotwórczej i państwowotwórczej mocy, na przestrzeni ostatniego stulecia.

Mowa będzie o antagonizmach i kompromisach pomiędzy różnymi wizjami projektowymi: dizajnem „narodowym,” opartym o zmodernizowane tradycje wernakularne; „internacjonalistycznym”, wpisującym się w międzynarodowe tendencje awangardowe oraz dizajnem „kosmopolitycznym”, eksponującym zarówno regionalne odrębności, jak i globalne dążenia do luksusu.