Kwiaty zła

Wystawa czynna: od wtorku do niedzieli w godz. 11:00 – 19:00

Kuratorzy: Arti Grabowski, Małgorzata Kaźmierczak
Artyści: Przemysław Branas, Mary Coble, Deborah Castillo, Dariusz Fodczuk, Nadia Granados, Moshtari Hilal, Fatimah Jawdat, Aleksandra Kubiak, Cecylia Malik/Kolektyw Matki Polki na Wyrębie, Yasmeen Mjalli, Erika Ordos, Bartłomiej Otocki, Petr Pavlensky, Jacek Piotrowicz, Mariusz Sołtysik, Katia Tirado, Mariusz Waras, Andrzej Wasilewski, Monika Zawadzki

Dychotomia zawarta w tytule tomiku Charlesa Baudelaire’a: Kwiaty zła działa na wyobraźnię. Kwiaty kojarzone jako piękne, delikatne i wiotkie skontrastowane zostały z najogólniej rozumianym złem, niegodziwością, zbrodnią, upodleniem i śmiercią. Tytuł ten jest wieloznaczny – może zarówno oznaczać poszukiwanie piękna w brzydocie i złu, jak i skupiać się na jego atrakcyjności i kuszącej mocy. „Zło […] to według Baudelaire’a naczelna zasada rządząca światem, która rozdziera byt na dwie części – idealną i […] rzeczywistą, w której egzystuje istota ludzka.” [1] – pisze Małgorzata Kosmala analizując twórczość Baudelaire’a. Tworzenie „kwiatów zła” to pisanie pięknych wierszy o wszystkim co złe i zepsute. Pojawia się więc pytanie o powołanie artysty w świecie. „Rolą artysty jest wybić się ponad rzeczywistość dotykalną, a dolą – być jednocześnie posłańcem i wiecznym nieszczęśnikiem, świadomym swego wygnania, bo w świecie realnym żadna piękność nie może dorównać ideałowi. Jako poszukiwacz piękna ponadczasowego artysta jest więc skazany na cierpienie, nienasycenie, na przekraczanie wszelkich granic, nawet dobra i zła.” [2] – pisze dalej ta sama autorka.

Tytuł wystawy Kwiaty zła to jednocześnie tytuł instalacji Andrzeja Wasilewskiego (Le fleur du mal). Artysta przekształca dane pobrane z internetu, które dzięki specjalnemu interfejsowi „poruszają” instalację ze sztucznych kwiatów. Wykorzystując ten klasyczny tytuł jednocześnie podążył za myślą Jeana Baudrillarda, autora Paktu jasności. O inteligencji Zła i twórcy idei symulakrów. Dane w instalacji Andrzeja Wasilewskiego pogrupowane są w kategorie: Populacja, Śmiertelność, Ingerencja człowieka w środowisko naturalne, Produkcja i zużycie energii, Żywność, Ekonomia czy Przestępczość. Artyści biorący udział w wystawie wypowiadają się na temat tego w czym widzą zagrożenie – zainspirowani jej tytułem mówią o przemocy, wojnie, niszczeniu środowiska, zniewoleniu przez reżimy polityczne, homofobii, ksenofobii i rasizmie. Większość prac powstała specjalnie na tę wystawę, a spora część stanowi dokumentację sztuki performance – sztuki, której manifestacyjna forma sprzyja zajmowaniu stanowiska wobec aktualnych problemów.

„Sztuka jest już tylko ideą sprostytuowaną przez swoje urzeczywistnienie” – pisał autor Paktu Jasności.[3] Trudno nie buntować się przeciwko tej ocenie. Baudrillard sugeruje, że sztuka współczesna kwitnie na wysypisku. Naszym celem było stworzenie jego pięknego obrazu.
/Małgorzata Kaźmierczak/

[1] Małgorzata Kosmala, „O estetyce Charlesa Baudelaire’a”, Biesiada, (2004), http://biesiada.polon.uw.edu.pl/bodler.html.
[2] Ibid.
[3] Jean Baudrillard, Pakt jasności. O inteligencji Zła, tłum. Sławomir Królak (Warszawa: Sic!, 2005), s. 87.